ધર્મ - બંસીધર પટેલ

ધર્મ - બંસીધર પટેલ

ધર્મના નામે સંસારીઓને છેતરતાં, ઢોંગી, ધુતારાં સન્યાસીઓ સંસ્કૃતિના રક્ષક નહિ બક્ષક છે. ઉપરથી વેશ સાધુનો પણ અંદરથી મન સંસારીનું; બાહ્ય દેખાવ, ડોળ, વિતરાગીનો પણ ભીતરથી હ્રદય કાચા માટલા જેવું; ક્યારે શું કરી બેસે તેનું કોઇ ઠેકાણું નહિ. બેચાર સ્તોત્ર, સંસ્કૃતના શ્લોકો અને થોડાક ધર્મના પુસ્તકોનું પોપટીયું જ્ઞાન, ભલાભોળા લોકોને છેતરવાનું હાથવગું સાધન બની જાય છે. હજી આજે પણ એવા કેટલાય લોકો આવા માટીપગા સાધુઓની ચુંગાલમાં ફસાયેલા - અટવાયેલા હશે. તેમને માનસિક રીતે ત્રસ્ત કરતાં આ નરાધમો, કંઇ કેટલાયે ગેરલાભ ઉઠાવતા ફરતા હશે જેની ગણના કરાવી શકાય તેમ નથી.

“સંસારી એ જ સાચો યોગી” એવી શાસ્ત્રોક્ત ઉક્તિ ફરી એકવાર સાચી ઠેરવવા નીકળેલા બાવાઓ તમારા વાંકે જ કંઇ કેટલાયે ધર્મયુધ્ધો ખેલાઇ ગયાં. કંઇ કેટલાય લોકોનું રૂધિર રેડાયું અને છતાં ધર્મ ઉપર ઉઠવાને બદલે ઊંડી ખાઇમાં વધારે ગબડતો ગયો. ધર્મને નુકશાન કરનાર કોણ? એ એક પેચીદો અને વણઉકેલ્યો પ્રશ્ન છે. તેમ છતાં પ્રવર્તમાન સંયોગો એ વાતની સાક્ષી પુરે છે કે ધર્મને સંસારીઓ નુકશાન કરતા નથી. પરંતુ તેમનાથી વિશેષતો કહેવાતા ધર્મરક્ષકો, ધર્મઝનુનીઓને હાથા બનાવી સમગ્ર પ્રજાને નચાવે છે.
આધુનિક મનુષ્યના અધઃપતન માટે જેટલો વિજ્ઞાન કે સમાજને દોષ દેવાય છે, એટલો જ બલ્કે એનાથી વિશેષ ધર્મના રક્ષકોનો છે. કારણ કે, સમાજે તેમને સોંપેલું સુકાન દિશાહીન બનાવી, ધર્મની આખી નૌકાને અગર-ડગર કરી નાંખી છે.

શક્તિ - બંસીધર પટેલ

શક્તિ - બંસીધર પટેલ

માપી શક્યું ના કોઇ સ્ત્રી તણી શક્તિને,
પામી શક્યું ના કોઇ સ્ત્રી તણી ચરિત્રને.
સામે પડ્યા છે દાખલા સેંકડો સ્ત્રી જીવનના,
વિશ્વામિત્ર જેવા જતી પણ હારી ગયા સ્ત્રીત્વથી.

અનેક રૂપે ભાસતી ભામા, ભવસાગર સહચારિણી,
પત્ની, પુત્રી, બાળા, માતા, ઝુઝવાંરૂપ સંસારનાં.
ચિત્રપટના ચિત્રમાં, મંદિર હોય કે ગિરજાઘર,
ચારેકોર દિસતી, દિવ્યસ્વરૂપીણી, નારાયણી.

મહાન નેતાના જીવનમાંહે કરો ડોકીયું જરા ધ્યાનથી,
પડ્યો હશે કંઇક વાતે ઉપકાર, પરોક્ષ રીતે અર્ધાંગિનીનો.
સ્ત્રી ભલે હોય એક, ભજવે પાઠ અનેરા સંસારના,
માતૃરૂપે, રંભારૂપે, નેતારૂપે, સર્વ દિશાનાં કાર્યમાં.

ભારતમાં મા ભારતીના ઉપકાર, અનેરા વિશ્વમાં,
કોટી નમન, વંદન કરૂં, નારી તારા ભિન્ન રૂપોને.
અંબા, કાલી, દુર્ગા કે શાશ્વત વિશ્વની નારી હોય,
શક્તિનો અંશ અચુક ભાસે, શાંતા, શારદા હોય કે કમળા.

મા - બંસીધર પટેલ

મા - બંસીધર પટેલ

મા વિશ્વતણી જનેતા તુ, દેતી વર સહુ બાળગોપાળને;
કરૂં હું વન્દન વારંવાર મા, દીપો ભવસંગ સહુ જગતનાં.
હાર્યા-થાક્યા બાળ જ તારા, આવે તુજ દ્વારે મા કરો નહિ નિરાશ.
આસ્થા તુજ નામ તણી સાચી, ગુરુના સાચા પ્રેમી કૃપાપાત્ર.

રણમાં, વનમાં, કે જગતમાં, નથી તુજ વિણ કોઇ અવર;
પડતા, આખડતાને દેજે સહારો, મા કંટકતણાં પથ પર.
ભલે રૂઠે જગ વિશેષ, ના વિસારીશ તુ આ જીવનભર;
દીઠું મુખડું તારૂ મા અંબે, ના લાગે મુજ મન અન્ય ડગર પર.

મા તે મા બીજા વનના વા, એ સુણ્યું સાચું કરજે હે માત;
માયા સંસારની વીંટળાઇ વળી, તુજ વિણ કોણ ઉધ્ધારક માત.
આધિ, વ્યાધિ, ઉપાધિ, સહુ અર્પણ, મુજને નિવારજે ઓ માત;
કરી કસોટી ઘણાં જગ જનની, નથી તુજ વિણ કોઇ સ્વજન હે માત.

ભાંગ્યાની ભેરૂ, સાચો સહારો, નિર્મળ ચહેરો તારો;
વિસ્મૃતિ ના થાય કદીયે, મંગળ મૂરત, વદન સોહાયે.
છોરૂં કછોરૂં ભલે થઇ જાય, માવતર કમાવતર ના થાય કદીયે;
તારી ચરણરજ માથે ચઢાવી, તુજ ગુણ ગાઉ, નમન કરીને.

રંગ - ચિરાગ પટેલ

રંગ - ચિરાગ પટેલ Sep 19, 1998

દુનિયામાં છે લાખો રંગ, અનોખો છે એક જ રંગ,
પ્રેમતણાં ઝરણાંમાં ઝબકોળતો તે પિયુ સંગ.
દુનિયામાં છે...
દૂર-સુદૂર સ્વપ્નસૃષ્ટિમાં વિચરણ કરાવતો,
આશાઓના મહાલયોમાં વિહાર કરાવતો.
દુનિયામાં છે...
પ્રેમીઓના હૈયાને ધબકાવતો એ છે રંગ,
ધીરજની એમના, કસોટી કરતો એ રંગ.
દુનિયામાં છે...
શૌર્યગાથાઓ ગવડાવતો - રચતો એ રંગ,
રક્તશોણિત નદીઓ વહાવતો અનોખો રંગ.
દુનિયામાં છે...
નવવધૂના સિંદૂરની સાક્ષી પૂરતો એ રંગ,
નવપલ્લ્વિત કુસુમના ઓષ્ઠનું પરાગ એ રંગ.
દુનિયામાં છે...
મદમસ્ત યૌવનને છલકાવતો એ રંગ,
દેહની રંગોળીમાં સાથિયો પૂરતો એ રંગ.
દુનિયામાં છે...
પૃથ્વીનું અમૃત બની અમરત્વ બક્ષતો એ રંગ,
વૈરાગ્યાગ્નિ પ્રગટાવતો પ્રેમનો રાતો એ રંગ.
દુનિયામાં છે...

I Love You – Chirag Patel

I Love You – Chirag Patel Apr 11, 1999

Instant view and a deep glimpse;
Lasting forever, that’s my feeling.

On the midway of life, wanting;
Very uncanny relations – truly spiritual.

Ephemeral mortals we are; though
Yells this heart “You are mine.”

Over and over, again and again, that’s
Uplifting, that’s love, mine truly.

My sweetheart – love you are,
Another soul of mine you are.
Yelling heart “there you are”,
Ultimatum, “here you are”.
Rippling brook says “there you are”,
Inner voice says “here you are”.

Intimacy – Chirag Patel

Intimacy – Chirag Patel Aug 20, 1998

Evanescent world, we are living in;
Bounding us in its magical charm.

Seized we are with a rendezvous;
Chasing thru’out our whole span.

Trivial life, we are experiencing;
Thru’ real melody of almighty, feeling.

A little brook rippling across the hearts;
A little joy spreading in the minds.

A little happiness enlightening bodies;
A little desire firing the pellucid souls.

Truly admiring a harmony in love;
Bridging two lives to be unite to God.

Rain of Feelings – Chirag Patel

Rain of Feelings – Chirag Patel Jul 26, 1999

Tip, tip, tip; falling drops of rain;
Bathing in; feeling beats of heart drain.

Small creatures; roaming here and there;
Loving them; feeling to go from nowhere.

Breeze of air; scintillating your hair;
Alluring me; feeling to breathe new air.

Diaphanous coat; covering you charming;
Losing control; feeling to seek alarming.

Silver clouds; glittering by the sun;
Giving peace; feeling as if I stunned.

Monsoon everywhere; greenery everywhere;
Togetherness here; feeling deepest love here.

કુદરત - ચિરાગ પટેલ

કુદરત - ચિરાગ પટેલ Sep 25, 1999

આવી મંદ મસ્ત હવાની લહેરખી, ફફડી ઉઠ્યું પેલું
આસોપાલવનું પાંદડું અજાણ્યા આવેગથી.

ઘેરાયું છે આકાશ ઘટાટોપ વાદળોથી, ઢંકાઇ ગયો
છે સૂર્ય પણ, તેજ પોતાનું સર્વે સમેટી.

ગૂંજી રહ્યું છે કર્ણપ્રિય સંગીત, ધરણી ઝંખે છે વર્ષાને,
હૈયું ભીંજાઇ રહ્યું છે ઝરમર છાંટણાંથી.

કેવું ખિલખિલાટ હસે પેલી નાનકડી ઢીંગલી,
ખીલી રહ્યું છે નિર્દોષ ગુલાબ મહેંકતું ઉપવન.

બેહ્કી રહ્યું છે મન મર્કટ, ઊઠી રહ્યો છે એક
આર્તનાદ, ઊછળી રહ્યું છે હૈયું એક ઝંખનાથી.

હવે તો બસ આવ જ પ્રિયા, તરસ્યાં હૈયાંની પ્યાસ
છીપાવ, અધૂરાં હ્રદિયાંને ભરી પ્રેમથી તરબોળ.

કુદરત પણ ગોઠવી રહી છે સર્વે સંજોગો, એક
ટહુકો તો કર, થશે જ અવર્ણનીય મિલન જલ્દી.

ભોમિયાનો ભેરૂ - બંસીભાઇ પટેલ

ભોમિયાનો ભેરૂ - બંસીભાઇ પટેલ

વટાવી કાંટાળો પથ, ચાલ્યા સુંવાળા રાહ પર;
બનીને સાચા રાહબર, નિભાવો કોલ જીવનભર.

ઊઠી હશે કંઇક આંધી જીવનમાં, ઝીલ્યા હશે દંડ પણ અનેક;
બનીને કર્મઠ અદ્વિતિય, ઉજાળ્યા પંથ ભેરુંના તમે અનેક.

નાંખી નિઃશાસા, મારી ઉધામા, થવા ઉભા મથે અગણિત;
નથી મળતા ખરા પથદર્શક, તમારા જેવા લાખેણા મનમીત.

જાવું છે પૂર્વમાં અદીઠી ભોમકા પર, સૂરજની સાખે;
ભલે જાય સૂરજ પશ્ચિમમાં, અમારી નેમ એક ભાસે.

ધરીને ધૈર્ય અમે તો, ઉભા અડગ હિમાળાશા;
નથી હઠવાના એકે તસુ, ભલે વાયે વાયરા અમંગળશા.

હારી, થાકીને પણ વદીશું એમ, ભેરૂ સાચા અમ સંગાથે;
નથી પડી લગીરે કોઇની, તમારા સંગાથે મળે વિસામો.

તમે જ ગુરુ, સાચા ભોમિયા, કરુ હું વંદન વારંવાર;
સ્વીકારી લેજો મારા પ્રણામ, દેજો આશિષ અનેકવાર.
-------------------------------------------
વોહી રફ્તાર, વોહી બેઢંગી ચાલમે મસ્ત હોકર,
ચલે જાતે હો જનાબ, કભી કરો ગુસ્તાખી હમે દેખનેકી.

શાયરી - 1 - બંસીભાઇ પટેલ

શાયરી - 1 - બંસીભાઇ પટેલ

- કરાવનારા “બંધ” બજારો ભુલી ગયા શું એ વાત?
આમતો તેમના પણ હાથ ક્યાં નથી રંગાયેલા ગરીબોના ખૂનથી.

- આજનો સૂરજ ગઇ કાલથી નથી બદસૂરત પણ,
વખાણે છે વીતેલી કાલને બધા, આજના અનુસંધાનમાં.

- સંદર્ભ સારાનો આપવા નથી અમારી હિંમત રહી,
ખરાબે એવાં કે વિચારવાની આઝાદી નથી રહી.

- ગામડાના અનપઢ મનુષ્યનું સ્મિત,
શહેરના શિક્ષિત મનુષ્યના હાસ્યથી,
કંઇ કેટલાય જોજન દૂર, કુદરતી હતું.

- બનાવટનો સહેરો બાંધી, ચાલ્યા કન્યાને પરણવા,
કે પછી ખેલ કર્યો છે અંધારામાં બાચકા ભરવા થકી.

- સુદૂર અતિતના ખૂણેથી ઉઠેલી એક આહ,
કંઇ કેટલાયના જાન લેશે, કોને શી ખબર છે?

- ગોધૂલીથી પાવન બનેલી ભોમકા,
એ વાતની ખાય છે ચાડી;
સવારના ભુલેલા માનવીને
પાછા વળવા મંઝીલ ભણી,
સમી સાંજની શું ખબર નથી?

- વિશ્વના રહસ્યોને પામવા, વિજ્ઞાન હજી બાળક છે;
ખુલ્લા બ્રહ્માંડમાં ભમવા, હજી પાશેરામાં પૂણી પહેલી છે.

- ફૂલો ઉપર બેઠેલા પતંગિયાં, કરતાં હતાં વાર્તા-ગોષ્ઠી;
હણાઇ ગયા કંઇ, એમ જ પ્રેમ ગીત ગાતાં ગાતાં ધીમેથી.

- વડની વડવાઇઓ જાણે દાઢી અમારા પૂર્વજની,
ધીરજનો અવતાર, શીખશે શું અમારી છાંયથી.

આહ - બંસીભાઇ પટેલ

આહ - બંસીભાઇ પટેલ

ગરીબોના અંતરમાંથી ઉઠી એક આહ,
પહોંચી અમીરોના મહેલોમાં આજ.

ચૂસેલા ખૂનના બિંદુઓ બન્યા છે મહાસાગરમાં નીર;
થાશે નાશ અમીરોનો, નથી બચવાનો આધાર.

હવે તો બચ્યાં છે હાડકાં, શાને પીંખો છો હાડપિંજર;
કરી સિંચન પસીનાનું બન્યું છે ઝર્ઝરિત મંજર.

તૂટેલા ભગ્નાવશેષ હ્રદયના તાર બન્યા છે ભસ્માસુર;
રચાશે નવી સૃષ્ટિ સંતુલનની બની એક-સૂર.

લહેરિયું - ચિરાગ પટેલ

લહેરિયું - ચિરાગ પટેલ Jan 21, 2000

મન ભરીને ઝૂમી ઉઠ્યું છે અખિલ વિશ્વ આ;
ઉજવે છે પ્રસંગ મિલનનો એવો અનેરો ઉત્સવ.

સમગ્ર પૃથ્વી તણો દેહ ધારણ કર્યો છે શક્તિએ;
લીલુડી ધરણી સજી ઊઠી છે, ભરી વનરાજી છે.

ઉત્તુંગ શિખરો પયોધર-સા ઉત્કંઠિત થયા બધાં;
ખળખળ વહેતી ધારાઓ, છે હર્ષાશ્રુ અસ્ખલિત.

નાની વાદલડીઓ ઊડી રહી છે સમીર સાથે;
જાણે લહેરાય છે લહેરિયું, પ્રેમ રંગની સામીપ્યે.

અંતરમાં ધગધગી રહ્યો છે અનોખો અગન;
ધબકાવી રહ્યો છે, આ જીવન એને આભારી.

સોળે શણગાર સજી, વધાવે સૃષ્ટિ ફૂલેકાંને;
થયું છે શિવનું શક્તિથી મિલન, પ્રેમાદ્ર.

રચાય છે બ્રહ્માંડીય લય, ધબકે છે નવજીવન;
સૃષ્ટિનું અંતિમ સત્ય, જન્માવે ઇશ્વરીય ઊર્જા.

Deal of Heats – Chirag Patel

Deal of Heats – Chirag Patel Mar 07, 1999

Trust, what I want from you my friend;
Faith, what I can offer you my friend.

Warmth, what I want from you my friend;
Care, what I can offer you my friend.

Acceptance, what I want from you my friend;
Tolerance, what I can offer you my friend.

Giving, what I want from you my friend;
Happiness, what I can offer you my friend.

Respect, what I want from you my friend;
Esteem, what I can offer you my friend.

Joy, what I want from you my friend;
Love, what I can offer you my friend.

Love, what I want from you my friend;
Life, what I can offer you my friend.

Color of Life – Chirag Patel

Color of Life – Chirag Patel Mar 21, 1999

Color of love – red, I found on your lips.
Color of shy – pink, I found on your face.
Color of giving – saffron, I found on your forehead.
Color of prosperity – green, I found in your hands.
Color of progress – blue, I found in your feet.
Color of peace – white, I found in your heart.
Color of growth – brown, I found on your skin.
Color of universe – black, I found on your hair.
Color of life – humanity, I found in you.

શાયરી - 3 = ચિરાગ પટેલ

- કમળવત જીવન,
પ્રગટી સુવાસ,
માધુર્ય.

- અંધારાની આશ,
થયું પરોઢિયું,
નવું પ્રભાત.

- સરવર લાગણીની,
ઝરમર, ઝગમગતી.

- હું આવો કેમ છું? મને ના પૂછો. મને દોરે છે મારું દિલ.
પૂછવું હોય તો એને પૂછો, જેણે કબ્જો કર્યો આ દિલોદિમાગ પર.

- વૃંદાવનમાં સૂના તાર રણઝણ્યાં આ વસંતમાં,
દિલની પાનખરમાં ફૂટ્યાં પુષ્પાંકુર આ વસંતમાં.

- ચાહ છે મને તારા ઓષ્ઠનું પરાગ બનવાની, નથી ચૂમવું,
પરાગ ચૂમવાનો આનંદ ક્ષણજીવી છે, પરાગ અનંત છે.

- અનેરી એવી આ દેહલતા, આપે છે એક દૈહિક નશો,
સાન્નિધ્ય એનું લઇ જાય છે, આપે છે, શાશ્વત આત્મિક નશો.

- વધુ શું જણાવે આ દિલ, છે એ તો બેહાલ-હાલ,
વધુ શું લખે આ કલમ, છે દુનિયામાં અનેક તાલ.

- નજીકથી માણી છે એ ભીની સુગંધને, ભારે નજાકતથી,
વાકેફ છે હ્રુદિયાની હર એક પાંખડી, એવી હર હકિકતથી.

- પ્રેમમાં જોયા અનેક રંગ, પ્રેમના જોયા અનેક રંગ;
માણ્યાં છે અનેક સંગ, કદીય ના ભૂલું તારો સંગ.

- આટલો પ્રેમ ના બતાવશો, આ પાત્ર કાચું છે;
આટલી દિવાનગી ના બતાવશો, આ પાત્ર આછું છે.

- સામર્થ્યવાન એવો સૂરજ પણ કરમાયો મધ્યાહ્ને;
આપણે કોણ? એવું શું અભિમાન આ મર્ત્યને.
( સૂર્યગ્રહણ સંદર્ભે )

પ્રેમ પદારથ - બંસીભાઇ પટેલ

પ્રેમ પદારથ - બંસીભાઇ પટેલ

પ્રેમ શબ્દ એટલો તો ચલણી બની ગયો છે કે એની કિંમત ચવાણું ખાઇને ફેંકી દીધેલા ચીકણા પસ્તીના કાગળ જેટલી પણ નથી રહી. અર્થશાસ્ત્રની ભાષામાં જેનો ઉપયોગ વધે તેની કિંમત પણ વધતી જાય. પણ પ્રેમ જેવા ભાવનાના જળમાં નહાઇને આવતા શબ્દ માટે એથી સાવ ઉલટું છે. હાલતાં-ચાલતાં ને સહેજ આંખ મળતાં પ્રેમ થઇ જાય ને તરત જ યુવાન ફિલ્મી જબાનમાં એકરાર કરી દે “આઇ લવ યુ”. આવું થાય ત્યારે ખુદ પ્રેમનો અઢી અક્ષરી શબ્દ પણ ધ્રૂસકે-ધ્રૂસકે રડી પડતો હશે. ભાવનાનો પાકો રંગ જામતાં ખૂબ વાર લાગે છે. સમય એને ઊંડાણ આપે છે. પ્રેમ તાત્કાલીક જવાબ આપતો નથી. દૂરના ભવિષ્યમાં તેની અસર પડે છે, તે ખૂબ ગાઢ અને ઊંડી હોય છે. ફિલમીયો પ્રેમ માત્ર સંવાદનો એક નાનકડો ટૂકડો જ છે. તારીખીયા તો ફાટતા પતાકડાની જેમ તેનું આયુષ્ય કલાકો કે મિનીટોમાં ગણાય છે. ફલાણી યુવતી સાથે મારે પ્રેમ થઇ ગયો છે, એવી જાહેરાત જ્યારે યુવાન કરે ત્યારે એ કાંઇ ભયંકર છેતરપિંડી કરી રહ્યો છે. એવી બૂમ સાંભળનારને આવ્યા વગર રહેતી નથી. અને એકાદ એવી મનચલી યુવતી એનો સ્વીકાર કરે તો પણ વચ્ચેનું પ્રેમ-સંધાન કશાક કાવતરાની દહેશત સાથે જુએ છે.

આવો પ્રેમ એક આકસ્મિક ગોઠવણ હોય છે. અમરતાનું વરદાન પામેલું ચિરંજીવ અમૃત નહિ. ગીતોની કડીના ગુંજનમાં છીછરા પાત્રોની શબ્દજાળમાં , દેહસ્પર્શના સુંવાળા ગલગલિયામાં કે રસ્તે ચાલતાં વાગતી સીટીઓમાં થોડી વાર માટે ખોવાઇ જઇને જીંદગીનું છીછરાપણું છતું કરે છે.

“નહિ પરણું, નહિ પરણું, નહિ પરણું. પપ્પા કહેશે એને કદી નહિ પરણું. મારા પ્રેમ પર તને વિશ્વાસ નથી? આપઘાત કરીશ, ઝેર ઘોળીશ, કૂવો-હવાડો પૂરીશ. પણ તારા સિવાય બીજા કોઇ સાથે લગ્ન નહિ કરું.” એક યુવતિ પોતાના યુવાન પ્રેમી સમક્ષ ઘુઘવાટા મારતા શબ્દોમાં ખાતરી આપે છે ને ફરી થી કહે છે, “ચાલ નાસ્તો કરાવી દે. કેંટીનના એકાદ છાનાં ખૂણામાં કે થિયેટરનાં અંધારામાં પ્રેમનો નકાબી ચહેરો મીઠું-મીઠું મલકે છે ને મૂંછમાં હસે છે. નાસ્તાના બિલમાં કે સિનેમાની ટીકીટોમાં પ્રેમ મરકલડાં લે છે , ને પછી ટિકીટ ફાટી જાય છે, બિલ કચરાની ટોપલીમાં ફેંકાઇ જાય છે. પ્રેમ પણ ફાટીને ટૂકડે-ટૂકડાં થઇ જાય છે.

જો કોઇ યુવક યુવતિને પ્રશંશાભરી આંખોથી જોઇ લે તો બીજા જ દિવસથી પેલી યુવતિના બદલાવા લાગી જાય છે. તેનામાં ગજબનું પરિવર્તન આવી જાય છે. પોશાક અને પ્રસાધનોમાં નવીનતાની તેને આવશ્યક્તા લાગે છે. તેના અવાજમાં પણ પરિવર્તન આવે છે. તેના બોલવામાં ને ચાલવામાં ને યુવકો તરફ નજર નાંખવામાં પણ નવી ગરિમા ઉત્પન્ન થાય છે. આવું યુવકની બાબતમાં પણ બને છે. રૂપાળી યુવતિની અહોભાવભરી નજર તેને બદલી નાંખે છે. તેનામાં એકાએક કવિતા ગુંજી ઉઠે છે. રૂપસૌંદર્યની સહજ તૃષ્ણા તેને અરીસા સુધી ખેંચી જાય છે.

આયના સામે ઉભીને વારંવાર કાંસકા વડે સ્ટાઇલ બદલતા, ધીમું ધીમું ગીત ગુંજતા એક યુવાનને અચાનક આવી ચઢેલો તેનો મિત્ર પૂછે છે, “કેમ આજે આટલો બધો થનગનાટ આવી ગયો છે? કોઇને વાયદો તો નથી આપ્યો ને?” પ્રેમ વાયદાના બજારમાં જીવે ત્યારે તેને તેજી-મંદીનો આંચકો લાગ્યા વગર પણ ન રહે! વેપારીના ચોપડાની જેમ એક ખાતું ખતવાઇ જાય, એટલે ચોપડો અભરાઇએ ચઢાવી દેવાનો. પણ ઇંકમટેક્ષ અધિકારીનો દરોડો પડે એટલે આ બે નંબરનો ચોપડો ફાડી નાંખવાનો, સંતાડી દેવાનો કે સળગતા આગબંબામાં એને બાળી મુકવાનો! આવો પ્રેમ સંતાઇ, સંતાઇને ફરે છે. ને વડીલોની નજર પડતાં છુપાઇ, છુપાઇને ફફડે છે.

સસ્તો અને ચલણી પ્રેમ ચાંદીની આખડીઓ ઉપર ચઢીને ચાલે છે. રૂપિયાની પોટલી માથે મુકીને મોંઘીદાટ હોટલોમાં છરી કાંટા વડે ઉતારાય છે. પણ બહાર નીકળતાં ખાલી ખિસ્સામાં પડેલા કાણામાં થઇને ફર્શ ઉપર ઢોળાઇ જાય છે. ચલણી સિક્કો ઉછળે તેમ ઉછળે છે, ને પછી સિક્કો ખોટો છે, તેની ખાતરી થતાં પોક મુકીને રડે છે. આવો પ્રેમ સોહાગરાતની સફેદ ચાદર ઉપર ડાઘા પાડે છે. ને ફૂલ ઢાંક્યા ચંદન ઢોળિયાના ઓશિકા ઉપર આંસું સારે છે!

ઉછળતી યુવતિને ત્વચાની સુંદરતા લોલુપ લાલસાનો જ્વાળામુખી જગાવી આગની પથારીમાં , આળોટવા મજબૂર બનાવે છે. સ્પર્શ માટે વલખાં મારતી ખાઉધરી ભૂખ એની આંખો ઉપર અંધારાના ડાબલાં પહેરાવી દે છે. માત્ર થોડોક પરિચય, નાનકડાં સ્મિત, બોલકણી નગરીમાં ખેંચી જાય છે. ને તે ખૂબ સહેલાઇ થી પશુતાનો પાડોશી બની જાય છે. જે માણસ પશુતાથી જેટલો દૂર છે, તે કામના સૂક્ષ્મ સુખોનો એટલો વધારે આનંદ માણે છે.

એક યુવાન જુવાનીને જાળવીને બેઠેલી એક પ્રૌઢ મહિલાના પ્રેમમાં પડ્યો. ખરેખરતો એ પ્રેમમાં પડ્યો નહોતો; તેની કામુક આંખો, પેલી મહિલાએ ફેંકેલી જાળમાં નિર્દોષ સસલાની જેમ ફસાઇ ગઇ હતી. અખબારોને મસાલો મળી ગયો, ગરમાગરમ મસાલો. પત્રકારો સાથેની મુલાકાતમાં બન્ને એ જાહેર કર્યું હતું , “અમારો પ્રેમ ઉંમરની દિવાલોને ઓળંગી ગયો છે. અમે પ્રેમમાં પડ્યાં છીએ, કારણકે અમારા દિલમાં પ્રેમ જાગ્યો છે. અમારા પ્રેમે, જન્મતારીખની લાંબી ખીણને પુરી દીધી છે, ને પ્રેમનો પાતાળકૂવો ખોદ્યો છે. ઉંમરને ઓગાળી નાંખીને અમે અમર પ્રેમનું વરદાન પામ્યા છીએ!” એમની જાહેરાત વાસ્તવમાં તો શબ્દછળ હતું. કારણકે બીજે જ વરસે પેલી મહિલાએ તેના ડ્રાઇવરની બરછટ છાતીમાં પ્રેમનો પતાળકૂવો ખોદી નાંખ્યો હતો, ને પેલો યુવાન એની ઉંમરના પ્રમાણપત્રને છાતીએ વળગાડીને વાસનાભુખી વીંછણના વાગેલા ડંખની વેદનાને કારણે ચીસાચીસ કરતો હતો.

જીવનમાં સૂક્ષ્મ આનંદ અને નિરૂદ્દેશ્ય સુખનાં જેટલા ઝરણાં છે, તે ક્યાંકને ક્યાંક કામના પર્વતમાંથી ફૂટી નીકળે છે. ક્યાંક રૂપિયાની સીડી ઉપર ચઢીને માનવીની આ ભૂખ પ્રેમનું ચામડું ઓઢીને પડેલી નાગણને અડકી જાય છે. ને રગરગમાં કાતિલ ઝેરનું પ્રવાહી ભરીને “હું આનંદમાં છું” એવા ચલણી શબ્દોને જાહેરાતના બીબામાં રમતાં મુકે છે. ખરેખરતો તે આત્મવંચનામાં જીવે છે. ને ધોખાબાજીના જગતમાં શ્વાસ લે છે. વાસનાની લહેર કે રૂધિરના ઉત્તાક્ષ સિવાય ત્યાં કશું જ નથી! યાદ રાખો કે જીવનની મોંઘી ક્ષણો જુગારમાં ખોઇ નાંખવા માટે હરગીઝ મળી નથી. એ પણ બરાબર સમજી લો કે હ્રદયના ઉંડાણમાંથી પ્રગટતો પ્રેમ શબ્દ અર્થ, કામ કે ઇન્દ્રિયસુખોની લોલુપતાના હુંફાળા ધાબળા નીચે લપકીને ચંચળતાના રાગ કદી આલાપતો નથી. પ્રેમમાં ડૂબકી લગાવતા પહેલાં જરા એ સવાલનો જવાબ તો આપતા જાવ કે તમારે મન પ્રેમ ટાઢ ઉડાવવાની સગડી છે કે એકમેકમાં જાતને ખોઇ નાખવાની કુરબાનીની કવિતા?

ઢાઇ અક્ષર પ્રેમકા...

ઘર - ચિરાગ પટેલ

ઘર - ચિરાગ પટેલ Aug 29, 1999

અજાણ્યાં બે જણ, આવી મળ્યાં પીછાણવા એકમેવને;
સમંદર ઉભરાયો લાગણીનો, ઘોડાપૂર આવ્યાં ઉમંગનાં.

રચાઇ સૃષ્ટિ એક નવ-પ્રભાતસી, તાણી લઇ ગઇ બંનેને;
બંધાઇ રહી છે વાડ રક્ષણની, એકબીજાના વિશ્વાસની.

પાંગરી રહ્યો છે ઉપવન રચનાત્મક, લતાવૃક્ષોથી ભરપૂર;
એ તો છે એકબીજા પ્રત્યેનો પ્રેમ, સ્ફૂરે છે અંતરમાંથી.

બેઠકરૂમમાં ફૂટે છે હાસ્યનાં ઝરણાં, ખુશીના ફૂવારાં;
છે એ જે એમનો એકબીજાના અસ્તિત્વનો એકરાર.

આવે છે હૂંફની સોડમ પેલા રસોઇઘરમાંથી;
ખંત, ચીવટ અને પરિશ્રમથી જ તો થયો એ આવિર્ભાવ.

વજ્રાસન પણ લાગે છે સુખાસન આ શયનકક્ષમાં;
એ તો સાક્ષી છે એમના એક થયેલ આતમનો.

ખીલી રહી છે પેલી પુષ્પની કળી, કેવું દૈવત્વ;
નિચોડ છે આ ઘરનો અને આ જીવનીનો એ જ તો કૈવલ્ય.

વસંત - ચિરાગ પટેલ

વસંત - ચિરાગ પટેલ Mar 02, 1999

વાસંતી વાયરો વાયો ‘ને હૈયું હિલોળે ચઢ્યું;
લાગ્યું હાથ આજે એક અણમોલ રતન સુવર્ણમઢ્યું.

રક્તરંજિત હૈયું કેવું ભીંજાયું આજે પ્રેમ-રંગમાં;
ધબકતું, અનુભવતું ઉલ્લાસ એવું આજે ઉમંગમાં.

મહેંકે છે કેસૂડો ‘ને ફૂટે છે મોરલા આંબાં પર;
મલકે છે આ ધરા, ચહેકે છે પંખીડાં ડાળીઓ પર.

કેવી આ અનુભૂતિ ‘ને કેવી આ સૃષ્ટિ નવી જ જાણે;
પ્રિયાની યાદ છે ‘ને પ્રિયા આ રહી પાસે જ જાણે.

હૈયાંનો રણકાર ગાજે છે, હૈયું પોકારે છે આજે;
આવી રે આવી રૂડી વસંત, એવી પ્રેમની ઋતુ આજે.

ચાલ સખી, ચાલ મારી સાથે, રખડીએ આભમાં;
પામીએ સુખને, માણીએ પરમાત્માને સાથમાં.

ખળખળ વહે છે નીર ઝરણામાં, એવું જ છે આ હૈયામાં;
મનનો રાગ થંભી ગયો જાણે, પ્રેમ વહે હૈયામાં.

શું જીતવી આ માયાને, જકડી રાખે ભવ-બંધનમાં જાણે;
પામીએ અંતિમ સત્યને, ચાલને છોડીને બધું કોરાણે.

વહેલી સવારે - ચિરાગ પટેલ

વહેલી સવારે - ચિરાગ પટેલ Feb 11, 1999

દેખાયું એક સૂરજબાળ, ઓગળ્યું સઘળું તિમિર;
આતમનો દીવો ઝળહળ્યો, બોલી ઉઠ્યું ઝમીર.

વાદલડીઓ જાણે ન્હાઇ રહી, ઉદીપ્ત થઇ હરખી;
છે એ મારી પ્રિયા, એ તેના લાલ ગાલની સુરખી.

ઠંડીનો છે તીખો ચમકારો, લાગે મને તે ગુલાબી;
ઉર્જા મળે, જો સ્પર્શે પ્રિયાના ઓષ્ઠની ગુલાબી.

ચળકી રહ્યું ઝાકળબિંદુ, લાગે જાણે સોનેરી મોતી;
રણકે છે પેલી તૂટી રહેલી પ્રિયાના ગરદનની સેર મોટી.

ઝબૂક- ઝબૂક થતો પેલો તારલો, હજી છે એ પ્રકાશતો;
દેખાયો મને પ્રિયાની આંખમાં, પ્રેમ એવો ચમકતો.

મંદ-મંદ વેરાતો સમીર, ઠંડકમાં ઉષ્મા વધારતો;
ઉન્માદી બનાવતો એવો, પ્રિયાની યાદ ઓર વધારતો.

સવાર પડી, રસ્તો તેજથી ચોમેર રહ્યો છે રેલાઇ;
આટલા બધામાં હું અટૂલો, છે પ્રિયામિલનની અધિરાઇ.

પહેલો દુશ્મન પડોશી - બંસીભાઇ પટેલ

પહેલો દુશ્મન પડોશી - બંસીભાઇ પટેલ Aug 27, 1986

સામાન્ય રીતે બાળકોના નાના-નાના ઝઘડાઓમાંથી પ્રથમ આડોશ-પાડોશમાં રહ્તી સ્ત્રીઓ લડતી હોય છે. અને પછી પોતપોતાના પતિદેવોને ઉશ્કેરણી કરી કેટલીક સ્ત્રીઓ પુરુષોની અનિચ્છા હોવા છતાં વેરનાં વાવતર કરાવી દે છે. આપણે જેમની વાત કરવી છે તે ભગવાન ઇશુખ્રિસ્તના અવતાર જેવા સુમનભાઇ આમતો પોસ્ટ ઓફિસમાં મુખ્ય સોર્ટરની જગ્યા ઉપર નોકરી કરે છે. પણ શાંત અને શરમાળ એવા કે ભાગ્યે જ કોઇની સાથે ઉંચા અવાજે વાત કરે.
પણ બન્યું એવું કે, બાજુવાળા ભાઇનો વચેટ વિહારી ભમરડાંની રમતમાં સુમનભાઇના શ્રીકાંત સાથે ઝગડી પડ્યો. અને બન્ને બથમબથ્થી આવી ગયા. આ દ્રષ્ય જોઇ સુમનભાઇનાં ઘરવાળાંથી રહેવાયુ નહિ. એટલે બન્ને સ્ત્રીઓ ઝગડવા લાગી. ઝગડાની શરુઆત સવારના નવ વાગ્યાથી ચાલી તે બપોરે અઢી વાગ્યા. પણ એકેય પક્ષ નમતું જોખે નહિ. ફળિયાના બીજા માણસો વિચારવા લાગ્યા કે બન્ને જણ સગી બહેન જેવી હોવા છતાં આજે ના કહેવાનું એકબીજાને કહેવા લાગી છે.
સાંજે સુમનભાઇ ઘરે આવ્યા. એટલે સુમતિબેને તેમની રેકર્ડ શરુ કરી. સુમનભાઇ ને લડવા માટે તૈયાર કરી દીધા, અને બાજુવાળા શંકરભાઇ સાથે પેટભરીને લડી લીધું. આ પછી બન્ને ઘર વચ્ચે અબોલા થયા. અને કોઇ વખત કચરો વાળવામાંથી તો કોઇવાર પાણીના નળમાંથી અવારનવાર ઝઘડો થવા લાગ્યો.

થોડા સમય પછી શંકરભાઇના મેડા ઉપર ભગતસિંહ નામના દરબાર રહેવા આવ્યા. શરૂઆતમાં નીચેથી ઉપર અને ઉપરથી નીચે પ્રેમના પ્રતિક સમી વાડકીઓનો વહેવાર જામ્યો. ટૂંક સમયમાં ઉપરનીચેવાળાં એકબીજાથી ખૂબ નજીક આવી ગયાં. હવે સુમનભાઇના ઘરની ખોદણી ખોદવાનું શરૂ થયું. અને એકબીજાની બળાપાવાળી હરિફાઇ શરૂ થઇ. સુમનભાઇ જ્યુસમિક્ષર લાવે, એટલે શંકરભાઇનાં ઘરે પણ મીક્ષર માટે માંગણી થાય. અને શંકરભાઇ ગમેતેમ કરીને પત્નિનું મન રાખવા દેખાદેખીથી (ઠંડાયુધ્ધને કારણે) નવું મીક્ષર લઇ આવે, અને તેનો ચેપ ભગતસિંહ દરબારના ઘરે પણ ચાલુ થાય. આમ, છ-એક મહિનામાં ઠંડુ યુધ્ધ એવું ફાલ્યું કે લોકો રશિયા-અમેરિકા ને પણ ભુલી ગયા. આ બધાની વચ્ચે ખૂબીની વાતતો એ બની કે ત્રણેય ઘરનાં બાળકો જાણે કંઇ જ બન્યું નથી તેમ પૂર્વવત પોતાની રમતો રમવામાં મશગુલ બની જતાં.
આ બધાની વચ્ચે ભગતસિંહ ત્રિપાંખીયા જંગમાં કરોળીયાના જાળને જેમ એવા ફસાયાં કે ન છુટકે એકવાર શંકરભાઇના ઘરવાળાંને કહી દેવું પડ્યું કે, જગદંબા- કાલીકા અમને માફ કરો અને અમને મહેરબાને કરીને છોડો. બસ, આટલી વાતમાં શંકરભાઇનાં ઘરવાળાંને એટલું તો માઠું લાગ્યું કે ભગતસિંહ જ્યારે-જ્યારે ઘરની બહાર જાય કે ઘરે પરત આવે ત્યારે-ત્યારે શ્રીમતિ શંકરભાઇ (બેન) કૂતરાં કે છોકરી પર છણકો કરી તણખાં કાઢે. અને આ જોઇ સુમતિબેન મનમાંને મનમાં મરક-મરક હસતાં કે, જો થઇ છે! મારા બેટાં, ખૂબ વહાલ કરતાં હતાં એકબીજાને!

આખરે સુમનભાઇની બદલી થઇ અને સામાન લઇને જવાની વિરહની પળ આવી પહોંચી. એટલે ફળિયાના બધાને મળવા જવાનો જૂનો રિવાજ મુજબ, સુમતિબેન તૈયાર થઇ સુમનભાઇ અને બન્ને છોકરાઓ મળવા જવા નિકળ્યાં. તેમના મનમાં એમ કે શંકરભાઇને ત્યાંથી કોઇ આવજો એટલું બોલે તો જુની દુશ્મની ભુલી જવી. પણ કોઇ ટસમાંથી મસ થયું નહી, એટલે અબોલા ચાલુ રહ્યા. પણ નાનો મુન્નો શંકરભાઇના ટાલિયાને ખૂબ પ્રેમથી આવજો કરી ભાવભીની વિદાય માંગવા લાગ્યો. અને આ તક જતી નથી કરવી એમ વિચારી સુમનભાઇ તથા સુમતિબેન અનિચ્છાએ પણ બાજુવાળાંના ઘરે મળવા ગયા. અને વરસ આખાનો દબાવી રાખેલો ઉભરો ઠાલવતાં બોલ્યા કે, “ભાઇ, આપણે અહીં શું વહેંચવાનું હતું? આ તો તમે ના બોલો એટલે અમે પણ મૂંગા રહીએ. બાકી, પડોશમાં રહીએ એટલે એકબીજાના પગ તો અથડાય. પણ હશે. ગઇ ગુજરી વાત ભૂલી જાવ.” એમ કહી, આંખો ભીની કરી, વિદાય લીધી.

સામાન સાથેની ટ્રકમાં ગોઠવાયેલાં બે ટાબરિયાં , અને સુમતિબેન બેઠાં, સુમનભાઇ પણ સાથે જ હતાં. અને ટ્રક પુરપાટ ચાલવા લાગી. અને સુમતિબેને વળી પાછું સુમનભાઇને પૂછ્યું કે, “જ્યાં આપણે જઇએ છીએ તે નવાનગરનાં મકાનની બાજુમાં કોણ રહે છે? માણસો તો સારા છે કે ખરાબ?” એટલે સુમનભાઇએ શીખામણનાં ગંભીર સ્વરોમાં ઉપદેશાત્મક ઢબે કહ્યું કે, “ આપ ભલા તો જગ ભલા. લવ ધાય નેઇબર એઝ યુ લવ યોરસેલ્ફ્.” અને સુમતિબેને મનમાં આ શબ્દોની ગાંઠ વાળી, એટલામાં ટ્રક અટકી ગઇ.

બોલો, દુનિયા આખીમાં કેટલાં પાડોશી પહેલા દુશ્મન હશે? અને કયા પહેલા સગાંનાં દુશ્મનવાળી કતારમાં તમારો નંબર નથી તેની ખાત્રી કરી લેજો.

મોંઘવારી - બંસીભાઇ પટેલ

મોંઘવારી - બંસીભાઇ પટેલ 3/11

બંધના એલાનમાં થાય છે બજાર બધાં બંધ ટપોટપ,
પેટીયુ રળીને ખાનારા થાય છે બેહાલ, નથી કોઇની આશ.

મોંઘવારીનો દાનવ ઉભો છે મ્હોં ફાડીને નથી કોને ખબર!
જનતા બિચારી શું કરે, થઇ પાયમાલ રહે છે બેખબર.

વધતા જતા ભાવોના વમળમાં, પીંખાઇ જશે પુરો દેશ,
નહિ રહે અસ્તિત્વ જનતાનું, શાશન થશે ભગ્નાવશેષ.

પુરાઇ રહેલો દૈત્ય, શેતાન જનતા તણા માનસનો,
મચી જશે હાહાકાર, અશાંતિના ઓળા ઉતરશે ચોદિશ.

ભાગી-ભાગીને જશે ક્યાં, મોંઘવારી પાતાળમાંય નથી છોડવાની,
થશે નહિ ખલાસ માનવી, ચિત્કારનો ઉદઘોષ સકળ સંસારમાં.

કરવી ફરિયાદ કોને, કોની, કોણ સાંભળનારું કથની,
હરેકના દિલમાં જલી રહ્યો છે દાવાનળ, શાંતિ પણ અશાંત છે.

ભુલેચુકે ભગવાન મારા, જોઇશ જો હાલ મારા દેશબાંધવોના,
વાળીશ મીંડું માનવીના નામનું, આક્રોશસભર વદન ભરેલા.

થશે હાશ મોંઘવારીની, આવશે સોંઘવારી વિનાશ પછી,
ન રહેશે માણનારા, સ્મશાનવત શાંતિના ઉપવન મહીં.

Little Adorable – Chirag Patel

Little Adorable – Chirag Patel Oct 30, 1998

Little heart swinging to get adorable,
Little mind oscillating to get adorn able.

Little hands waving to get likeable,
Little legs roaming to get loveable.

Little eyes gazing to get love,
Little ears listening to get love.

Little nose smelling to get love,
Little mouth murmuring to get love.

Little baby crying to get agreeable,
Little home living to get enjoyable.

Little society meeting to get affable,
Little world walking to get sociable.

Little moment – every moments, this,
Little soul jumping to get all little these.

મહેંક - ચિરાગ પટેલ

મહેંક - ચિરાગ પટેલ Jul 18, 1999

સળગાવી આગ એક દિલમાં, પ્રસરી રહી એ મહેંક;
ક્યાં છે એવું ગુલ, મીઠી-ભીની પ્રસરાવે મહેંક.

આતમમાંથી પ્રગટે એક ક્યારો, પ્રસરી રહી એ મહેંક;
ક્યાં છે એવો છોડ, સ્પર્શી જતી પ્રસરાવે મહેંક.

થઇ એક ભીની લાગણી, પ્રસરી રહી એ મહેંક;
ક્યાં છે એવી વર્ષા, રણઝણતી પ્રસરાવે મહેંક.

ભૂલાવી દે આ દુનિયા, પ્રસરાવી રહી એ મહેંક;
ક્યાં છે એ ચહેરો, હલબલાવતો પ્રસરાવે મહેંક.

ઇચ્છા થઇ છે મિલનની, પ્રસરી રહી એ મહેંક;
રાહ જોઉં પ્રિયાની, તલસાટની પ્રસરાવે મહેંક.

“Parul” Blooms in Myriad Hues – Chirag Patel

“Parul” Blooms in Myriad Hues – Chirag Patel Feb 23, 2000

Awakening long lasting shaded with grief;
Persecution in endurance and joy in brief.

Every tear, every swear that wears nature;
Recalling awareness in life nomenclature.

Dreams were evanescent, yet unlimited;
Flutters of wings, got ever delimited.

Heart beats, every beat felt like hammer;
All the wish, confined, becoming dimmer.

Ray of light of hope, radiated from unknown;
Beaming over our faces, truth well-known.

Destined human, cutting edges thru’ hard-work;
Melting with diligence, destructing life-fork.

Rippling brooks of joyful tears, like golden dews;
At last saw, “Parul” bloomed in myriad hues.
--------------------------------------------------
Dedicated to my wife Parul.
Parul means flower.

આકર્ષણ - ચિરાગ પટેલ

આકર્ષણ - ચિરાગ પટેલ 1998

સંતપ્ત આત્માનો આ આર્તનાદ છે;
એને તલસાટ એક અજાણી શોધનો છે.

પડતો-આખડતો પામવા એને મથે છે;
એક ઘૂંટ અને જન્મારાની સંત્રૂપ્તિ માંગે છે.

એક ચહેરો અને બે ધારાઓ રેલાય છે;
રેશમનાં ઢગલામાં આથમતો સૂરજ છે.

અગમ્ય અને અદમ્ય એવું આ આકર્ષણ છે;
વીજસંચાર થતાં અનુભવાતું ચુંબકીય ખેંચાણ છે.

બે તારલાં મધ-આકાશે ટમટમતાં દેખાય છે;
રે! તારલાં શ્યામલ’ને આકાશ ઉજળું છે.

દશે દિશાઓ આ બાહુઓમાં સમેટાઇ રહી છે;
પાદપ્રહારો વિષ્ણુ સમ વક્ષ પર ઝીલાય છે.